Podwodny Krym

Galeria zdjęć | Crimea Projekt

Autor : Ola Górska

W sierpniu i wrześniu 2009 roku odbył się czwarty sezon podwodnych archeologicznych badań wód przybrzeżnych Krymu. Podwodna Ekspedycja Archeologiczna „Crimea Project – Underwater Expedition” jest częścią szerszego projektu prowadzonego od wielu sezonów przez dr Radosława Karasiewicza-Szczypiorskiego z Instytutu Archeologii UW. Od roku 2008 kierownikiem badań podwodnych jest mgr Magdalena Nowakowska.

Badania podwodne na Krymie są istotne z kilku względów. Po pierwsze, jest to teren słabo rozpoznany archeologicznie. Wynika to z jednej strony z braku środków na badania ze strony ukraińskiej, z drugiej zaś z dużych trudności w uzyskaniu pozwoleń na działalność przez naukowców zagranicznych. Dzięki polsko-ukraińskiej współpracy te przeszkody zostają pokonane. W związku z tym mamy niepowtarzalną szansę zdobyć cenne informacje na temat szlaków handlowych Morza Czarnego w okresie rzymskim oraz bizantyjskim.

Nurek instalujący bojkę (fot. G. Kowalski)

Po drugie, zabytki zagrożone są tzw. czarną archeologią. Działalność nurków amatorów, którzy wyławiają przedmioty spod wody, w celach zarobkowych lub kolekcjonerskich sprawia, że tracimy wszelkie informacje o kontekście, w którym znajdowały się zabytki oraz o ich położeniu. Dokładna dokumentacja archeologiczna, a w szczególnych wypadkach wydobycie eksponatów, pozwala zachować bardzo cenne informacje.

Świeżo wydobyta z wody kotwica bizantyjska (fot. M. Nowakowska )

To wszystko sprawia również, że polska ekspedycja nie tylko przyczynia się do rozszerzenia listy zagranicznych stanowisk badanych przez polskich archeologów, lecz również stanowi istotną pomoc dla archeologii ukraińskiej.

W 2008 roku do projektu przyłączyli się członkowie Warszawskiego Klubu Płetwonurków i działającego przy nim Muzeum Nurkowania.

Nurek asekurujący balon wypornościowy (fot. G. Kowalski)

Do tej pory udało nam się zlokalizować kilka stanowisk u południowo-wschodniego wybrzeża Krymu, gdzie znaleźliśmy, zadokumentowaliśmy i wydobyliśmy kilka kotwic oraz liczne fragmenty ceramiki.

Artykuły o działalności ekspedycji ukazały się dotychczas w następujących mediach:

– w Internecie za pośrednictwem PAP na stronach:

• http://portalwiedzy.onet.pl/1901706,10673,info.html
• http://wakacje.wp.pl/title,Polscy-archeolodzy-badaja-Morze-Czarne,wid,10769244,wiadomosc.html
• http://www.naukawpolsce.pl – Polscy archeolodzy badają Morze Czarne
• http://www.semestr.pl/2,3130.html – Wod.o.lotem na Krym

– w czasopismach: „Wielki Błękit” (4/2008, 1/2009), „Uniwersytet Warszawski” (2/2008, 2/2009, 1/2010), „Semestr” (5/2009)