Silk Road – Yuezhi Surface Survey Project. Polsko-chiński projekt badań nieinwazyjnych.

Archeolodzy Uniwersytetu Jagiellońskiego przygotowują się do rozpoczęcia badań nieinwazyjnych i to nie byle gdzie, bo na terenie Kotliny Kaszgarskiej, czyli na przebiegu Jedwabnego Szlaku. Projekt powstaje przy współpracy z Muzeum Narodowym w Pekinie. Prezentujemy informacje o projekcie nadesłane przez polskich badaczy, Kaspra Hanusa i Emilię Smagur z Zakładu Archeologii Klasycznej UJ.

Celem nowego, polsko – chińskiego projektu badawczego Silk Road – Yuezhi Surface Survey Project jest przeprowadzenie nieinwazyjnych badań archeologicznych na terenie Kotliny Kaszgarskiej w prowincji Sinciang. Teren ten jest niezwykle ważny z archeologicznego punktu widzenia. Przez tysiące lat odgrywał kluczową rolę w relacjach handlowych i kulturowych pomiędzy Chinami i Azją Centralną, a także imperiami świata klasycznego. Ta najbardziej wysunięta na zachód część Chin, przecięta Jedwabnym Szlakiem, kryje wiele zaskakujących stanowisk, mogących rzucić nowe światło na stare teorie.

Celem projektu jest poszukiwanie odpowiedzi na wiele pytań dotyczących organizacji i kontroli handlu, a także przenikania się i wymiany idei religijnych, praktyk kultowych, stylów w sztuce oraz innych aspektów wymiany kulturowej pomiędzy Wschodem i Zachodem. Tematem przewodnim jest Imperium Kuszanów, które w czasie panowania Wielkich Kuszanów było jedną z czterech potęg świata starożytnego, obok Chin, Partii i Rzymu. Zasięg terytorialny Imperium Kuszanów wciąż nie jest dokładnie znany, podobnie jak zasięg jego wpływów, jednak badania na stanowiskach takich jak chociażby Karadong poświadczają wpływy kuszańskie oraz wpływy Szkoły Gandhary w tamtym rejonie. Kuszanowie swoją potęgę zawdzięcza właśnie kontroli nad szlakiem handlowym, a ich protoplaści – Yuezhi – zamieszkiwali teren Kotliny Kaszgarskiej na długo przed swą migracją na zachód.

W ramach badań planuje się zastosowanie metod nieinwazyjnych, z wykorzystaniem nowych narzędzi metodologicznych oraz dotychczas stworzonych baz danych GIS, zdjęć satelitarnych i lotniczych.

Badania prowadzone będą przez Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego i Muzeum Narodowe w Pekinie. Ze strony polskiej koordynatorami są Emilia Smagur, doktorantka w Zakładzie Archeologii Klasycznej oraz Kasper Hanus, obecnie przygotowujący pracę licencjacką na temat zastosowania technologii LiDAR w badaniach archeologicznych. W listopadzie dyrektorzy obu instytucji podpisali listy intencyjne. W kwietniu planowane jest spotkanie w Pekinie w celu ustalenia szczegółów współpracy.

Mapa 1  – Obszar Basenu Tarimskiego i Pustyni Takla Makan. Kotlina Kaszgarska znajduje się w północno-zachodnim narożniku tego obszaru (źródło: Wikimedia Commons).

Archeolodzy UJ niniejszym dołączą do grona badaczy, którym nie straszna była Pustynia Takla Makan i trudy podróży oraz panujące na miejscu warunki pogodowe. Od końca XIX wieku poszukiwano zaginionych miast Szlaku Jedwabnego, który rozdzielał się w rejonie Kotliny Kaszgarskiej na północny biegnący u podnóża Tien-Szan i południowy biegnący u podnóża Kunlun. Wraz z postępem technologicznym dostępne stały się nowe metody badawcze, które – miejmy nadzieje – zaowocują nowymi sensacyjnymi odkryciami również w wieku XXI. Życzymy powodzenia polskim archeologom na Jedwabnym Szlaku i trzymamy za nich kciuki.

Serwis „Wod.o.Lot” obejmie Silk Road – Yuezhi Surface Survey Project patronatem medialnym. O postępach w realizacji projektu będzie można przeczytać na naszej stronie oraz na stronie projektu na Facebooku.

(MJ)