Nowy instrument do archeologicznych badań nieinwazyjnych. Połączenie GPS RTK z magnetometrem cezowym.

Badania niedestrukcyjne w starożytnym Ptolemais (Libia).

W drugiej połowie 2010 roku, Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego zmodernizował sprzęt służący do nieinwazyjnej prospekcji archeologicznej.  Autorami tego projektu są Krzysztof Misiewicz (IA UW, IAIE PAN) oraz Wiesław Małkowski (IA UW). Subwencja Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej (program NOVUM) umożliwiła konstrukcję aparatury pomiarowej sprzęgającej możliwości magnetometru i zestawu do lokalizacji GPS RTK.

Efektem połączenia tych dwóch instrumentów jest system służący jednoczesnym pomiarom natężenia pola magnetycznego oraz pozycji geograficznej w formacie GGA. W praktyce oznacza to, że instrument umożliwia bardzo szybki i precyzyjny pomiar powierzchni terenu – tzw. mikro-relief, rejestrując równolegle dane z magnetometru cezowego G-858 Magmapper, mierzącego wartości pola magnetycznego co 0,1 sekundy.

Nowa konstrukcja została już z powodzeniem sprawdzona m.in. na stanowiskach Ptolemais w Libii (IA UW), Tell El-Retaba w Egipcie (CAŚ) oraz na grodzisku Wicina w Polsce (KOBiDZ). Wyniki uzyskane z pierwszych testów potwierdzają założenia początkowe przyjęte podczas etapu projektowania budowy całego zestawu. Zbiór danych gromadzony jest w jednym pliku ASCII, a instrumenty nie powodują wzajemnych zakłóceń.

Efekty pracy terenowej dostarczają danych do opracowań studyjnych, bardzo dokładnie obrazując przestrzeń w formie dwu- i trójwymiarowych modeli i map. Zgromadzenie dużej ilości punktów pomiarowych – ok. 40 000 na każdym hektarze – pozwala na uzyskanie obiektywnej informacji o badanym obszarze. Na etapie analizy i kwerendy danych możliwe są interpretacje zbioru danych na podstawie map, a także ich przetwarzanie w połączeniu z fotografiami lotniczymi lub obrazami satelitarnymi.

Autor: Wiesław Małkowski